|
Yüzyıllar önce Tibet’te üretilen bu cins, en eski ırkları arasındadır. Geçmişte genellikle çoban köpeği ve bekçi köpeği görevlerini üstlenmiştir. Son zamanlarda aile köpeği, hatta gösteri köpeği rollerini de almıştır. Soylu duruşu, uzun kürkü, göz alıcı rengi ve güzel kuyruğuyla her ortamda ilgiyi üzerinde toplar. Yürüyüşe çıktığınızda insanlar sizinle sohbet etmek için başınıza toplanır. Fakat bu cinsten bütün beklentiniz gösteriş ise, bu ırk sizin için uygun değildir. Kusurlarını saymadan önce, bu ırk hakkında sevdiğimiz özelliklerinden bahsedelim. Sevecen, nazik, sabırlı ve anlayışlıdır. Yüzyıllar boyunca insanlarla iç içe olması, ona insanları anlama hissi kazandırmıştır. Çalışkan, ailesini her türlü tehlikeye karşı koruyan, sadık ve cesur cins olup, iri ve cüsseli yapısı sayesinde mükemmel bekçi köpeğidir.
Yüzyıllar boyunca bu iş üzerine yoğunlaşmasıyla koruyuculukta mükemmel seviyeye ulaşmıştır. Bu özellikleri duyunca sahiplenmek istediğinizi duyar gibiyiz. Fakat olumsuz sayılabilecek diğer özelliklerini de dikkatli şekilde incelememizi tavsiye ederiz. Özgürlüğüne düşkün olduğundan her zaman sizden emir almak için beklemez. Sizin köpeğiniz olmaktan ve aranızdaki bağdan zevk alır; fakat özellikle haklı olduğunu düşündüğü durumlarda her zaman sizi dinlemez. İnatçı yapısı nedeniyle, genellikle itaat ve çeviklik müsabakalarında iyi dereceler elde edemez.
Yeme, içme, barınma gibi ihtiyaçları karşılandığı sürece genel anlamda sessiz ırktır. Gece dışarıda bırakıldığında havlar. Bunun için en iyi çözüm, geceleri onu eve almaktır. Çitlere tırmanmasıyla bilinir. Bahçede kalıyorsa, bahçenin etrafı sağlam çitle ya da duvarla çevrilmelidir. Uzun süre bahçede tek başına bırakılmaması gerekir. Aksi halde bölgesini sahiplenmeye, çukur kazmaya ve saldırganlaşmaya başlar.
Kendi ailesindeki çocuklarla bebekliğinden itibaren beraber büyütüldüğünde hoşgörülüdür. Genellikle küçük çocuklu aileler için uygun değildir. Çocukların çığlığını, bağırmasını ve ziyarete gelen çocukları kendisine tehdit olarak algılar. Yabancı çocukların eve gelmesinden rahatsız olur. Bölge sahiplenmesi sadece çocuğunuzun değil, sizin de sosyal hayatınızı olumsuz etkiler. Eğer evinize arkadaşlarınız sıklıkla geliyorsa, bu ırk sizin için uygun değildir. Zira sadece izin verdiği insanlar eve girebilir.
Sosyalleşme bu ırk için zorunludur. Bebekliğnde ve büyüdüğünde mümkün olduğunca parka, markete, farklı aktivitelere götürülmelidir. Yeni insanlarla tanışmasına izin verin. Çekindiği insanlarla temasında dikkatli olun. İnsanlar hakkında güçlü içgüdülere sahiptir. Eğer bazı insanlarla iyi geçinemiyorsa, genellikle sebebi vardır. Tasmasız dolaştırılamaz. Yürüyüş için farklı rota seçilmelidir. Aksi halde o bölgeyi sahiplenir.
Uygun sahip ve yuva ile karşılaşırsa harika olur, fakat her hayat tarzına uyum sağlayamaz. Bu köpeğe ilgi duyuyorsanız, üreticileri ve sahipleriyle konuşarak kendinizi hazırlayın. Kesin olan konu varsa, o da bu sadık köpeği aldığınızda harika ve maceralı yola çıkacağınızdır.
Özellikleri, Bull mastifi cane corso ve danua gibi büyük ırktır. Bu küçük tatlı ayıcığın büyüdüğünde 50-80 kilograma çıkacağını unutmayın. Boyutları apartman hayatı için uygun değildir. Genellikle sabah ve akşam enerjiktir. Bu zaman diliminde egzersiz yapmalıdır. Eğer bu saatlerde vaktiniz yoksa, size uygun ırk değildir.
Ev içinde sakindir. Bahçede veya dışarıda yaşamaya uygun değildir. Sahibiyle ve ailesiyle beraber olmak ister. Korumacı doğası gereği tasmasız dolaştırılmamalıdır. Farklı rotalarda dolaştırarak bölgeyi sahiplenmesine izin verilmemelidir. Çok zeki, inatçı ve bağımsız yapısına rağmen sahibinin duygularına karşı hassastır. Eşinizle veya çocuğunuzla kavga ettiğinizde üzülür. Size eşlik etmeyi sevse de bunu asla yılışıklık seviyesine getirmez. İtaat ve çeviklik müsabakalarına yarışmacı olarak beslemek isteyen sahipler için uygun değildir. Eğer gece dışarıda bırakırsanız, bekçi köpeği olarak görevinin başında olduğunu sabaha kadar havlayarak gösterecektir.
Tibet mastifi yavru genç ve yetişkin olma dönemine girdiğinde koruma köpeği olması açısından dışarıda bırakmayın. Gündüzleri tam tersine çok sessizdir. Yılın belli bölümü hariç tüy dökümü azdır. Tüy dökme zamanında sıklıkla fırçalanmalıdır. Diğer zamanlarda haftalık fırçalama yeterlidir. Yavruluktan itibaren sürekli sosyalleşmeye ihtiyaç duyar. Aksi takdirde tanımadığı pet ve insanlara karşı aşırı saldırganlaşır. Sosyalleşerek tanıdığı insan ve hayvanlarla iyi geçinir. İlk defa besleyeceklere ve çekingen karakterli sahiplere önerilmez. Köpeğe karşı hem dominant hem de sevgi dolu, kendinden emin eğiticiye ihtiyacı vardır. İnatçıdır ve söylediklerinizi test edecektir. Yeterli egzersiz yapmadığında havlama, eşyaları parçalama gibi olumsuz davranışlar sergiler. Bu ırkı sahiplendiğinizde, 3 yaşına ulaşana dek bazı eşyanızı kaybedeceğinizi unutmayın.
Kendi ailesindeki çocuklarla iletişiminde kaynaklı büyütüldüğünde hoşgörülüdür. Genellikle küçük çocuklu aileler için uygun değildir. Çocukların çığlığını, bağırmasını ve ziyarete gelen çocukları kendisine tehdit olarak algılar. Başka çocukların eve gelmesinden rahatsız olur. Erkeklerde omuz yüksekliği en az 65 santimetredir ve ağırlığı 50 ile 80 kilogram arasındadır. Dişi ise en az 60 santimetredir ve ağırlığı 40 ile 60 kilogram arasında değişir.
Sorumsuz üretimciden, yavru üretimi çiftliğinden ya da pet shoptan asla sahiplenmeyin. Bunun yerine, genetik bozukluğu olmadığı bilinen sağlıklı ırk yetiştiricilerini tercih edin. Genetik bozukluğu olan köpeklerin aynı genetik bozuklukları göstermektedir.
Geçmişi, Kökeni Tibet’e dayanır. 19’uncu yüzyıla kadar hakkında fazla bilgi yoktur. Yüzyıllardır insanlarla beraber olduğuna inanılır. Mastiff ırkının 5000 yıl öncesine dayanan DNA örnekleri Tibet’te bulunmuştur. Şüphesiz ki tarih öncesi köpeklerin soyundan gelmektedir. İki çeşidi olup, köylerde yaşayan ve çoban köpeği yapan Do-Khyi ve koruma köpeği vazifesiyle Tibet Budalarını koruyan Tsang-Khyi.
1800’ler öncesi geçmişi hakkında çok az bilgi mevcuttur. 1800 yılında, yüzbaşı rütbesindeki Samuel Turner, anılarında “devasa ırklardan” bahsetmiştir. Ancak anılarında ayrıntılı bilgi ve tanımlama bulunmamaktadır. 1847’de Hindistan Valisi Lord Hardinge tarafından Kraliçe Viktorya’ya hediye edilmiştir. 1873’de İngiltere Kulübü kurulmuş ve bu iri köpek Tibet mastifi olarak soy kütüğüne işlenmiştir.
1874’de Kral VII. Edward, Alexandra Palace Show’da sergilenmek üzere iki Tibet mastifi getirmiştir. Zamanla daha çok Avrupa ve İngiltere’ye getirilmiş ve 1931 yılında Tibet Mastifi Kulübü kurulmuştur. Ancak II. Dünya Savaşı, köpeğin yetiştirilmesini sekteye uğratmıştır. 1976 sonrasında İngiliz yetiştiriciler köpeği Tibet’ten getirmeye devam etmiştir.
Karakteri, zorlayıcı kelimesi, bağımsız ve inatçı bu köpeği en iyi tanımlayan kelimedir. Zekidir ve benlik duygusu yüksektir. Kendisine evcil hayvan yerine insana yakın davranılmasından hoşlanır. Sahibini ve ailesini mutlu etmek ister. Ancak bazen sahibini dinlemek yerine kendi yoluna gider. Sıklıkla ondan istenilenler hatırlatılmalıdır. Ailesine karşı çok sadıktır ve tam koruma köpeğidir. Yabancılara karşı çok dikkatlidir.
Hayat boyu etkilerini sürdürecek erken sosyalleşme, bu köpeğin kendi bölgesinde saldırganlaşmasını önler. Yavru eğitim okuluna katılmak, eğitimi için harika başlangıç olacaktır. Düzenli olarak eve ziyaretçi çağırmak, kalabalık parklara götürmek can dostunuzun sosyalleşmesini artıracaktır.
Sağlığı, Genel anlamda sağlıklı ırktır. Fakat her ırkta olduğu gibi bazı hastalıklara yakalanma olasılığı daha fazladır. Kalça çıkığı, Kalça çıkığı uyluk kemiğinin kalça eklemine tam oturmamasıyla ortaya çıkan kalıtsal hastalıktır. Özellikle büyük ırk köpeklerde görülür. Bu hastalığa yakalanan bazı cinsler ağrı ve topallama gibi belirtiler gösterirken, bazıları hiç belirti göstermez. Büyüdükçe eklem iltihabı da gelişir. Kalça çıkığı olan köpekler çiftleştirilmemelidir. Eğer yavru alacaksanız, anne babadasın da kalça çıkığı olmadığına emin olun.
Tibet mastifi sahiplenirken anne ve babasının sağlık sertifikasına, özellikle kalça, dirsek ve tiroid bezi rahatsızlıklarına bakılmalıdır. Sağlık sertifikası, köpeğin sağlık kontrolünden geçtiğini ve sağlık sorunu olmadığını gösterir. Bazı rahatsızlıklar köpek tam olgunluğa ulaşana kadar ortaya çıkmaz. Bu yüzden köpeğini 2-3 yaşından itibaren çiftleştiren üreticileri tercih edin.
Bakımı, kapalı bahçeli evde yaşaması tercih edilir. Böylece bahçede egzersiz yapabilir. Günde 20-30 dakika oyun oynaması ya da yürüyüş yapması günlük egzersiz ihtiyacını karşılar. Kendi cüssesinde başka köpekle oynamayı sever. Küçük avluda enerjisini atamaz. Sahibinin yanında olmak ister. Bu yüzden evde bakılmalıdır. Kuru sıcak havaya adapte olabilir, ama kalın kürkü sıcak ve nemli havalarda yaşamasını zorlaştırır. Sıcak havada gölge altında durmalıdır ve dışarı çıktığında taze suyu hazır bulunmalıdır.
Diğer cinslere göre, ebatlarından kaynaklı daha hızlı büyür. Gelişimi 1 yaşından sonra bile devam eder. Oluşabilecek ortopedik sorunları engellemek amacıyla 1 yaşına gelene kadar bahçede oyun oynama süresini sınırlayın ve uzun yürüyüşlerden kaçınınv Yavruyu eve getirdiğiniz andan itibaren eğitimine başlayın, yavru döneminde son derece zekidir ve çabuk öğrenir. Ancak inatçı yapısı nedeniyle sert itaat eğitimlerinde başarılı değildir.
Köpeğinizle en güçlü bağı oluşturmak için sakin, azimli ve kararlı olun. Ceza vermek yerine her zaman pozitif davranışlarını ödüllendirin. Düzenli eğitim ve sosyalleşme sayesinde, beraber ve mutlu hayat yaşayacaksınız. Sıkılmış ve yalnız kalan Tibet mastifi tahmin ettiğinizden daha çok havlar ve agresif davranışlar sergiler. Eve alışma süreci kolaydır. Kafes eğitimi sayesinde, evde olmadığınızda istenmedik objeleri çiğnemesini engelleyebilirsiniz. Kafes aynı zamanda sıkıldığında ve yorulduğunda vakit geçireceği güvenli sığınaktır. Kafes asla ceza amaçlı kullanılmamalıdır.
Tibet mastifi yavru döneminde tasma eğitimi önemlidir. Aksi takdirde köpeğiniz 80 kilonun üzerine çıktığında sizi istediği yöne sürükler. Asla tasmasız dolaştırılmamalıdır. Yürürken sizi çekiştirmemesi için tasma eğitimini mutlaka almalıdır. Sosyalleşme bu ırk için olmazsa olmazdır. Diğer ırklara karşı dominant davranır. Ailesine ve sahibine karşı aşırı korumacıdır. Yavruyken, eğitim okuluna katılması harika başlangıçtır. Sosyalleşme aktiviteleri ömrü boyunca devam etmelidir. Doğru eğitim, tutarlılık ve sosyalleşme sayesinde köpeğiniz, ailenizi koşulsuz seven ve koruyan güvenilir can dostunuz olacaktır.
Tibet mastifi yavru beslenmesi, Yavru döneminde tavsiye edilen günlük mama miktarı; iki öğüne bölünmüş, 4-6 bardak kaliteli kuru mamadır. Tabii bazı köpekler için bundan daha fazlası gerekli olur. Midede şişkinlik olmaması için öğünle egzersiz arasında en az 1 saat boşluk bırakılmalıdır. Yetişkin köpeğinizin ne kadar mamaya ihtiyaç duyduğu; büyüklüğüne, yaşına, yapısına, metabolizmasına ve aktivite düzeyine bağlıdır. Köpekler de tıpkı insanlar gibi bireylerdir ve hepsinin mama ihtiyacı aynı miktarda değildir. Son derece aktif köpeğin tembel köpekten fazla gıdaya ihtiyaç duyacağı bilinmelidir. Fiyat aldığınız köpek mamasının kalitesi de önemlidir. Yavru maması ne kadar iyi olursa, yavrunuzun gelişimi o kadar olumlu olur.
Bütün gün köpeğinizin önünde mama bırakmak yerine, günde 2 kere besleyerek kilo almasını ve yağlanmasını önleyin. Köpeğinizin kilo durumunu öğrenmek istiyorsanız, elle kontrol ederek öğrenebilirsiniz. Başparmaklar omurgayı, diğer parmaklar köpeğin yan kısmını kavrayacak şekilde köpeği tutun. Kaburgalarını hissediyorsanız, köpeğiniz iyi durumdadır. Eğer kaburgaların üstünde yağ tabakası hissediyorsanız, diyete ve hafif egzersize başlaması gerekir.
Kürk Rengi ve Bakımı, çift katmanlı kürke sahiptir. Üst katman uzun, kalın ve dolgunken; alt katman ağır, yumuşak ve pamuksudur. Sıcak havalarda alt katman incelir. Tüyleri sert ve düzdür; asla dalgalı, kıvrımlı ya da ipeksi olmaz. Boyun ve omuz kısmında yelesi vardır. Kuyruğu ve kalçası daha tüylüdür. Erkeklerin dişilere göre yelesi ve kürkü uzun olur. Kürk rengi siyah, kahverengi, altın ve mavi renklerinde olabilir. Göz ve ağız çevresinde, boğazında, ön bacaklarının alt kısmında, arka bacaklarının iç kısmında ve kuyruğunun alt kısmında benekleri olabilir. Bazı Tibet mastiflerinin göğsünde ve ayaklarında beyazlık bulunur.
Kürkünün alt katmanı, üst katmanına göre açık renklidir. Koyu kahverenkli ve çizgili köpekler köpek yarışmalarında kusurlu sayılır. Ancak bu onların koruyucu ve arkadaş canlısı olduğu gerçeğini değiştirmez. Çok az tüy döker. Mevsime göre döktüğü tüy miktarı değişir. Haftada 2-3 kez sert fırçayla fırçalanmalıdır. Böylece ölü ve kopmuş tüylerinden temizlenecektir. Köpeğinizi fırçalarken yele, kuyruk ve bacaklarını kontrol edin. Bu bölgeler keçelenmeye ve tüylerin karışmasına müsaittir. İhtiyacı olduğunda yıkayın. Çok çabuk kirlenmediğinden genellikle ayda 1 defa banyo yeterlidir.
Dişlerini tercihen günlük, mümkün değilse en azından haftada 2-3 kere fırçalayın. Tırnakları ayda iki kere kesilmelidir. Yürürken tıkırtı sesi duyuyorsanız tırnaklarının kesilme vakti gelmiştir. Kısa tırnaklar köpeğin sağlığı açısından önemlidir. Tırnakları uzadığında mobilyalara ve kendi eşyalarına zarar verir.
Kulağını kir, kızarıklık ve enfeksiyon belirtilerine karşı haftalık kontrol edin. Veterinerin önerdiği temizleyici bez ya da pamukla kulaklarını temizleyin. Kulak kanalının dış kısmını silin. Pamuğu kulak kanalının içine doğru sokmamaya özen gösterin.
Yavruluktan itibaren, köpeğinizi fırçalamaya ve günlük olarak kontrollerini yapmaya alıştırın. Patilerini sık sık kontrol edin. Çünkü köpekler patileri konusunda hassastır. Ağzının kontrol edilmesini ona alıştırın. Yapılan haftalık kontroller, olası sağlık sorunlarını erken teşhis etmeye yardımcı olacaktır. Bu şekilde ilgilenmeye devam ettiğinizde, köpeğiniz yetişkin olana kadar temel sağlık kontrolü ve bakımını yapacak seviyeye geleceksiniz.
Can dostu köpeğinizden zorunlu bir sebepten kaynaklı ayrı kalmanız durumunda, aile ortamında sizi beklerken strese girmeden sizi bekleyecek dönemi psikolojik anlamda yıpranmadan geçirebileceği otel hizmeti konusunda
bursa köpek oteli ekibimiz,
köpek eğitimi ve
bomba köpekleri eğitimi ve
av köpeği eğitimi konularında yarıma ihtiyaç duyduğunuz istenmeyen davranış kalıplarının düzeltilmesi sürecinde
bursa köpek eğitimi ekibimiz, can dostunuzun ve sizin yanınızda olmaya çalışacaktır.
|
